Our Liquid Room series, conceived for the empty space of the Kaaitheater, has acquired something of a cult status. Each Liquid Room is a mini festival on various stage where music seeks points of convergence with other disciplines. Last season, this resulted in a spectacular edition that was focused on light as a compositional building block.

Liquid Room VIII explores a simple hypothesis: music is not just sound! Since the late seventies, the discourse and reflection on music has been dominated by the keyword ‘sound’, implying a focus on terms like texture, space, vibration, and deep listening. Ictus has thus opted for a different keyword: PHRASE. At the intersection of melody and rhythm, the phrase opens up ways of thinking about things differently: music as a vital development of thought, constructed of impulses and accents, energetic circuits, movements, and agility. In PHRASES, Ictus brings together sound poetry, spoken word, modal music and a touch of animal virtuosity.

De Liquid Room Series, ontworpen voor de lege zaal van het Kaaitheater, heeft stilaan een cultstatus verworven. Elke Liquid Room is een minifestival op verschillende podia waar muziek raakpunten opzoekt met andere disciplines. Dat leverde vorig seizoen nog een spectaculaire editie op rond licht als compositorische bouwsteen.

Het begrip ‘klank’ heeft vandaag veel ruimte ingenomen; van ‘Festivals voor Nieuwe Klanken’ tot colloquia over ‘Klanken van de toekomst’. Het woord ‘muziek’ lijkt alleen nog gebruikt te worden door amateurkoren. Dat ouderwetse begrip was nochtans zo slecht nog niet. Het was een treffende omschrijving voor een mentale en fysieke discipline waarbij het lichaam met een instrument (of de eigen stem), in een ijdele poging tot transcendentie, het vibreren van klank tracht te beheersen. In die optiek is muziek in de eerste plaats een ‘vechtsport’ en pas in de tweede plaats ‘klankkunst’. Muziek bestaat uit impulsen, sprongen, loopjes en patronen die we hier voor het gemak frases noemen.

Het lichaam dat muziek fraseert, heeft zowel iets menselijks, dierlijks als machinaals. Om op te gaan in een instrument, vinden er een heel gamma aan fysieke en machinale kunstgrepen plaats. Daarentegen, om het gezang van vogels of het geblaf van een hond na te bootsen, doen we beroep op allerlei hulpmiddelen. Zo vinden de mens, de machine en het dier elkaar in de muzikale ruimte en worden er nieuwe hybrides gecreëerd die ons wel eens doen denken aan de mens-olifant uit de schilderijen van Hiëronymus Bosch.

De meest bizarre en confronterende klanken zijn trouwens intussen gemeengoed geworden in de doorsnee concertzaal, zeker als een viool of een hobo ze produceert. Dankzij het modernisme vinden we die klanken nobel, net zoals de klank van zand- en windmachines, schelpen en keien, die resoneren met een actuele zin voor ecologie. Andere zaken verwierven nog niet dezelfde status: de pc, computercode, de stroboscoop, de videoclip, de radio, autotune, loops – al die digitale rommel waar liefhebbers van Grote Muziek nog al te vaak op neerkijken. Jonge componisten en klankkunstenaars herdefiniëren wat ‘nobel’ en ‘ordinair’ is en amuseren zich te pletter. En dat is in hun werk ook hoorbaar: muziek heeft een emanciperende taak, namelijk elk voorwerp gelijkwaardig behandelen, op voorwaarde dat je er op een of andere manier je zenuwstelsel op kan aansluiten – op voorwaarde dat je het kunt fraseren.

Laat ons weten of ze al dan niet gelijk hebben. Onze e-mailadressen vind je makkelijk terug op onze website: ictus.be
— Oh, ja! — voor we het vergeten: de zaal én de bar blijven open tijdens het concert (dat erg lang zal duren). Neem de krukjes aub niet mee. Veel luisterplezier!

JL Plouvier, T. Pauwels

Nouvelle édition annuelle de notre série Liquid Room au Kaaitheater, un concert-festival transdisciplinaire sur plusieurs podiums.

Le mot « sound » a pris toute la place : ici, un « Festival des Nouveaux Sons », là-bas un colloque sur les « Sons du Futur ». Le mot « musique » semble désormais réservé aux chorales de province. Il n’était pas si mal, pourtant, le vieux mot ! Il désignait cette discipline mentale et charnelle, ce Combat avec l’Ange, où le corps négocie à la dure avec la vibration sonore. La musique est un art martial avant d’être un art des sons. Elle est faite d’élans, de chutes, de trajets, de circuits : appelons ça des phrases.

Le corps qui phrase la musique est tout à la fois humain, animal et machinique. Il faut de la souplesse pour rendre musicale une machine : des ruses très physiques, très animales. A l’inverse, pour imiter le chant des oiseaux ou l’aboiement du chien, il faut s’équiper d’ustensiles et se forger des techniques fort peu naturelles. L’homme, la machine et l’animal s’accouplent dans l’espace musical pour y créer des monstres, comme ces hommes-éléphants à bouche de trompette dans les peintures de Jérôme Bosch (1).

Par ailleurs : chacun a pu observer que les sons les plus insupportables sont désormais admis dans les salles de concert classiques, pourvu qu’il émanent d’un violon ou d’un hautbois. La modernité a rendu ces sonorités « nobles », au même titre que tout objet évoquant l’écologie profonde : machines à sable ou à vent, galets ou cloches de vaches. Sont restés « vils », par contre : le PC, la ligne de code, le stroboscope, le clip, la radio, l’auto-tune, la boucle — toute cette ordure digitale que les amateurs de Grande Musique regardent de très haut. Mais les jeunes compositeurs reconfigurent aujourd’hui le « noble » et le « vil » en s’amusant beaucoup. Et leur travail suggère ceci : la tâche contemporaine de la musique consiste à traiter tout objet avec la même dignité, pourvu qu’on puisse d’une manière ou d’une autre y connecter son système nerveux — pourvu qu’on puisse le phraser.

Vous nous direz s’ils ont raison, ou non. Nos adresses emails sont faciles à trouver sur ce site.
— Ah oui ! — dernière chose : la salle et le bar restent ouverts durant tout le concert (qui sera très long). Et n’emportez pas les petits tabourets. Bonne écoute !

JL Plouvier, T. Pauwels

(1) Une image empruntée à notre ami Michael Levinas.